Uns Maal: Plattdüütsch as dääglich Warktüüch
En Konferenz vun plattdüütsche Gruppen ut acht Bunnslänner hett an´n 31.03.2021 düssen Text as meensam Maal opschreven:
"Wi nehmt uns anner Lütte-Spraken-Senners in Europa to´n Vörbild un föddert en öffentlich-rechtlich Medium, wat 24 Stünnen an´n Dag söven Daag de Week en plattdüütsch Höörfunk-Programm mit Online-Anbott un hen un wenn mal en Filmbidrag produzeert. Dat Höörfunk-Programm büdd en Mix vun bunte Themen un eernsthaftige Berichten över Welt un Region. Dorto höört över Dag ok een- oder tweemal Narichten in de Stünn. In´t Musikprogramm loopt plattdüütsche, hoochdüütsche un internatschonale Musiktitel för utwussen Lüüd. Besünner Höörfunk- oder Onlineanbotten gifft dat för junge un ole Lüüd. Dat Medium bruukt de plattdüütsche Spraak as dääglich Warktüüch un verplicht sik dorbi to Qualitäätsstandards, de in anner düütsche Programmen för de hoochdüütsche Spraak gellt."
Funklock stoppen! Wat schall dat?
Wi töövt op dat plattdüütsche Vullprogramm, dat uns Spraak deelhebben lett an den globalen un privaten Alldag twüschen Klimakatastrooph un Kinnerstuuv, op den Senner, de uns un uns Spraak vun morgens bet avends eernst nimmt un nich as Deeltiet-Showelement verbruukt. Wi wüllt dat plattdüütsche Radio, dat uns seriöös över den Krieg in de Ukraine un ünnerholtsam över den European Songcontest ünnerricht. Un wenn wi na Europa kiekt, denn fallt uns op: Uns Anliggen is verdammt normal, un wi sünd verdammt laat an dormit!
Siet Januar 2021 nimmt sik en Bündnis vun verscheden noorddüütsche Organisatschonen Lütte-Spraken-Senners in Naverlänner to´n Vörbild un föddert en öffentlich-rechtlichen Senner, de Dag för Dag op Platt sennt.
- En egen Senner kunn plattdüütsche Lüüd de Mööglichkeit geven, dat se ehr Spraak höört un so in Kontakt blievt mit düssen Deel vun sik sülvst, ok wenn nüms anners üm ehr to Platt snackt.
- En egen Senner kunn en Plattdüütsch bruken, dat uns hüdige Welt passlich spegelt un dormit en Spraakvörbild geven, wat helpt, uns Spraak to entwickeln.
- En egen Senner kunn dor, woneem Plattdüütsch nie lehrt warrt, Immersion beden - dat Indükern in en Spraakbad as düchtige Help bi´t nie´e Lehren.
Baven steiht bi all dat de Fraag, wat wi as Sellschop en Sinn dorin seht, dat ok morgen noch Minschen Platt snackt. Afsiets vun all Geföhl, dat den een oder anner Minsch persöönlich in Noorddüütschland mit de Spraak vun sien Heimat verbinnt, afsiets vun all, wat wi ut de Pädagogik dor över weet, wo goot Kinner dor hebbt vun, wenn se mit mehr as blots een Spraak opwasst, afsiets vun dat Recht ok vun Nich-Plattsprekers op dat Bemöten mit uns noorddüütschen Kulturschatz in´t Massenmedium, afsiets vun all dat langt eenfach de Blick na de Parlamenten:
Politik as Repräsentant vun uns alltohopen hett lang kloorstellt: Wi wüllt Platt!
- De Neddersassische Landdag: „Förderung für Niederdeutsch und Saterfriesisch verstetigen und weiter ausbauen“ (21.09.2017, Drucksache 17/8757)
- De Sleswig-Holsteensche Landdag: "Niederdeutsch ist Teil der Schleswig-Holsteinischen Identität" (06.03.2020, Drucksache 19/2077)
- Meckelnborg-Vörpommern: In sien Lannesprogramm „Meine Heimat – Mein modernes Mecklenburg-Vorpommern“ hett dat Land 2016 beslaten, dat dat de Spraak stärken will.
- Brannenborg: "Vereinbarung über die Grundlagen der Zusammenarbeit zwischen dem Land Brandenburg und der niederdeutschen Sprachgruppe" (19.02.2018)
Wi wüllt den öffentlich-rechtlichen Funk dorbi ünnerstütten, dat he op düssen Tog in de Sellschop de passliche Antwoort finnt: En öffentlich-rechtlich plattdüütsch Vullprogramm!
Sami, Rätoromanen, Westfresen un veel anner lütte Spraken hebbt so en öffentlich-rechtlich Programm, dat ehr dääglich in ehr Spraak mit Narichten un Kortwiel versorgt. De Staten, in de se tohuus sünd, hebbt verstahn: In uns Deel vun de Welt, dor höört en massenmediaal Vörkamen eenfach dorto, wenn en Spraak Tokumst hebben schall.
Wi Plattdüütschen sünd mit 2,5 Millionen Sprekers een vun de gröttsten „lütten Spraken“ in Europa. Wi sünd de Süster vun´t Hoochdüütsche un Nedderländsche. Wi sünd de Kusien vun´t Ingelsche un Skandinaavsche. Solang wi swiegt, fehlt dor wat in de europääsche Familie.
Okay. Wi swiegt nich ümmer... Hen un wenn kümmt Platt vör in´t Radio, un dor sünd wi dankbor för. Dat gifft Enklaven in anners hoochdüütsche Lannesprogrammen. Sennetieden an´n Rand; Inholt mehrsttiets ut Region un plattdüütsche Kultur; Toon geern smüsterlich. So präsenteert sik en Spraak, in de in´t fröhe Middelöller Noorddüütschland bekehrt worrn is, in de to Hansetieden en Hannelsnett över Europa spannt worrn is un in de wi hüüt noch leevt, liedt un lacht?
Wat wi kritiseert: Platt kümmt wenig vör in de Medien, un wenn dat vörkümmt, denn to faken in en Oort un Wies, de sien Ansehn as Kultur- un Alldagsspraak schaden deit.
Wat wi doot: Wi deelt mit, woans de Öffentlich-Rechtlichen uns beter versorgen un sik ut den Schadden vun de Öffentlich-Rechtlichen in anner europääsche Länner rutarbeiden köönt, de düssen Weg al lang gahn sünd. De Weg för Noorddüütschland is dat egen plattdüütsch Programm, so as dat „Funklock stoppen!“-Bündnis dat vörsleit.
Hartlich willkamen!
Funklock stoppen! Gegenstimmen
Dat gifft Lüüd, de nich an en egen plattdüütschen Kanaal glöövt. Se glöövt dor sülvst denn nich an, wenn se henwiest warrt op Statschonen in Europa, de Sprekergruppen versorgt, de hunnertmal lütter sünd as wi. Hier sünd typischen Gegenreden mit uns korte Antwoorten dorop.
Dat gifft al en Programm.
Jo, NDR un Radio Bremen doot wat, man, wenn dat dor üm geiht, uns Spraak to wohren, denn langt dat nich, un woans se dat doot, wat se doot, is ok nich ümmer goot för de Spraak. Man dat gifft Utnahmen; un de Kompetenz, de dor al vörhannen is, de kunn ingahn in den nie´en Senner.
De Funk mutt sporen.
Jo, man weniger Geld is ümmer noch Geld. Woans dat utgeven warrt, entscheedt de Prioritäten, de de Anstalten sülvst sett.
Dat gifft nich noog plattdüütsche Mitarbeiders.
Wenn dor Steden inricht warrt, warrt dat Mitarbeiders geven. Wo Nafraag, dor Anbott!
Plattdüütsch is keen Minnerheitenspraak.
Jo, wi sünd keen Minnerheit, man de Situatschoon vun uns Spraak erinnert ok an Spraken vun Minnerheiten in Europa, un opto: Jo, dat gifft Lütte-Spraken-Senners in Europa, de keen Minnerheitensenners sünd.
Dat gifft nich noog plattdüütsche Musik.
Jo, gifft dat nich. In uns Maalverkloren hebbt wi uns dorüm kloor för en Mix vun plattdüütsche, hoochdüütsche un internatschonale Titel utspraken.
Op Plattdüütsch kann een nich över Hunger un Krieg berichten.
Dat dat falsch is, wiest öffentlich-rechtliche plattdüütsche Narichtensennens, de dat al gifft.
Dat gifft nich noog Tohörers.
Wokeen leggt fast, wat noog Tohörers sünd? Un: Tohörertall is nich dat eenzige Kriterium för Funk, de vun allgemene Afgaven leevt. Wokeen mit de Tohörertall kümmt, mutt den Weert vun dat plattdüütsche Programm gegen den Weert vun anner Programmen mit siede Tohörertallen utspelen un mutt sik op düsse Diskussion goot vörbereden. Wi sünd mehr as twee Millionen Plattdüütsche in Düütschland ahn egen Programm. De Sami in Sweden sünd 20 bet 40 Dusend mit egen Programm. De Vergliek mit Europa maakt ümmer wedder düütlich – uns Anliggen is rechtfardig.
Velen hebbt övernahmen, wat uns Spraak bileggt worrn is: Putzig, nüdlich, fründlich, kurios, vun güstern - op jeedeen Fall: Nich eernst to nehmen! Düt fule Bild warrt sik oplösen, wenn wi to Maal kamen sünd. En seriösen öffentlich-rechtlichen Senner - wi dörvt dorvun drömen, wi dörvt doran glöven, wi dörvt em föddern un verlangen.
Kraft un Recht geven deit uns dorbi ümmer wedder de Blick na Europa.