FUNKLOCK STOPPEN mit Platt, Politik un Perspektiven

Tokumst hebben schall, denn sünd dorför fastschreven Regeln nödig. Dat
stunn fast an´n Maandag, 21. Juni 2022 op den drüdden FUNKLOCK-STOPPEN Onlineavend
to dat Thema „Spraak un Gesett“. Bummelig dörtig Deelnehmers
ut Sprekergrupp, Politik, Wetenschop un Medien harrn sik dortoschalt.

En Gesett för Platt?
Referent weer Měto Nowak ut dat Brannenborgsche Kultusministerium in Potsdam.
Dat Bunnsland Brannenborg hett siet 1994 en Sorbengesett un is jüst dorbi un
arbeidt ok an en Nedderdüütschgesett, wat – so dat dörch den Landdag kümmt –
Vörbild warrn kann för anner Platt-Bunnslänner. Wo groot de Inslag is, den
Rechtsnormen för de Sprekers hebbt, wiesen de velen Bispelen, de Nowak ut dat
Soorbsche bringen kunn.

De Utbu vun de Spraak
Een dorvun liggt op dat Feld vun de Sichtborkeit vun Spraak in den öffentlichen
Ruum. Woneem tweesprakige Oorts- un Verkehrsschiller Plicht sünd, woneem
tweesprakige Henwiesschiller an Gebüden begäng sünd, dor mutt de Spraak flott
maakt warrn, dat se düsse Opgaav beschicken kann. En Kommission mutt her, de
rutfinnt, wat de beste soorbsche Utdruck is för Saken, för de dat betto noch keen gifft,
oder woneem en olen Utdruck, de harr passen kunnt, verswunnen is un nu
wedderhaalt warrn kann.

Dat Winnen vun niege Domänen
Dat geiht sodennig nich blots dorüm, dat en Soorbsch Woort op en Schild steiht, dat
geiht ok dorüm, dat Strukturen opbuut warrt, de de Spraak wiederentwickelt un so
mööglich maakt, dat de Spraak ok för Rebeten as Medien, Verwalten, Hoochschool
döggt. De Spraakwetenschop snackt vun Spraakdomänen.

Dat Ansehn vun de Spraak
Dat Vörkamen in wisse Domänen kann dat Ansehn vun en Spraak, de vörher
minnachtig bekeken worrn is, verbetern. Minschen lehrt en Spraak, de Ansehn hett,
ehr se en Spraak lehrt, de se sülvst un de eensprakige Mehrheit keen Weert mehr
bileggt. De soorbschen Oortsnaams in wisse Streken hebbt blangen de düütschen
Naams offiziellen Status. Se kaamt sodennig ok in´t Navigatschoonssystem vör un
stütt so dat soorbsche Gespreek vun Soorben in´t Auto, ehr se na´t Düütsche
wesselt, wiel ok de Maschien Düütsch snackt. De List vun de Effekten, de en lütt
Gesett, wat tweesprakige Schiller vörschrifft, hett, kann een noch lang
wiederschrieven.

Strategisch dinken
Wichtig is, so Nowak, dat de Lobbyisten vun de Spraak sik kloor warrt, wat ehr
Spraak bruukt, un dat se dat düütlich utspreekt. Helpen deit dat, wenn se weet,
wokeen in Verwalten un Politik de Lüüd mit apen Ohren sünd för dat Thema. Goot is
ok, wenn dat glückt, junge Lüüd över düt Thema in Kontakt mit Politik to bringen.
Referent Měto Nowak sülvst is en Bispeel. Ut den Spraakaktivismus is för em en
Baantje worrn. In´t Potsdamer Kultusministerium arbeidt he vundaag as Referent vun
den Lannsbeopdraagten för de Soorben.

Keen Ünnerscheed twüschen Regionaal- un Minnerheitenspraak
Dat Inföddern vun Gesetten hett in den plattdüütschen Lobbyismus noch nich veel
Ruum. As een vun de Grünnen dorför nöömt de FUNKLOCK STOPPENOrganisatoren
den Ümstand, dat vele Plattdüütschen sülvst meent, dat en
Regionalspraak weniger Rechten tosteiht as en Minnerheitenspraak. Obgliek he
sülvst to en Minnerheit höört, seggt Měto Nowak kloor nee to so en Bild. Poor mal
hett he in sien Vördrag ünnerstütt, wat de Organisatoren vun den Onlineavend dorüm
to Anfang för FUNKLOCK STOPPEN offiziell verkloort hebbt:
„Wi wüllt, dat Minnerheitenspraken un Regionalspraken gliek behannelt warrt. De
Grund: All Spraken bemööt de sülvigen Swoornissen – de Sprekers warrt weniger,
de Spraak an sik verfallt -, un wi wüllt all de Spraken den glieken Weert tospreken.
Wi appelleert sünnerlich an de Sprekers vun dat Nedderdüütsche, dat se de egen
Spraak achten doot.“ (FUNKLOCK STOPPEN, 21.06.2022)

Langen Weg
De eenunhalv Stünnen to „Spraak un Gesett“ hebbt Masse Themen ansneden, de
elkeen för sik en egen Wekenenn-Warksteed utfüllen kunnen, wat een vun de
Deelnehmers sä. Referent Měto Nowaks wichtigsten Tip för de plattdüütschen
Aktivisten keem toletzt: En langen Aten hebben un nich den Moot verleren.